Uygulamada Yetişkin Öğrenme Prensipleri

MentalPress 30

Örnek Durum: Şirketiniz geçen sene çok hoş olmayan deneyimler yaşadı. Küresel piyasada işler zordu. Başkandan işe yeni girenlere dek tüm çalışanların üzerinde, çıktılarını geliştirmek ve verimliliklerini arttırmak yönünde büyük bir baskı var. Rekabet sert ve ekonomi çok belirsiz.

İnsan kaynakları (İK) departmanı ve yönetim kademeleri aşağıdaki problemleri endişeyle fark ettiler:

·       Artan işe gelmeme oranları

·       Artan hastalık izni talepleri

·       Aniden istifa eden çalışanlar

·       Açık tartışmalar ve hatla zaman zaman fiziksel saldırıya varan iş yeri gerginlikleri

·       Daha yüksek oranda depresyon, arıza, boşanma ve madde kullanımı

Bir İK çalışması, bu negatif faktörlerin temel bir nedeninin stres olduğunu ortaya koydu. Şirket, her ne kadar rekabetçi ortam yüzünden baskının azalmayacağını bilse de bazı olumsuz etkileri azaltabilecek programlar uygulayabileceğine karar verdi. Bir stres yönelimi programını uygulamaya koyması için İK' ya yeterli miktarda fon sağladı.

Siz de "Stresle Başa Çıkma" ekibine seçildiniz, iş ortamlarını yeniden tasarlamak, iş esnekliğine katkı sağlaması için yeni bir spor salonu inşa etmek ve iş bölümü ayarlamaları yapmak gibi pek çok girişimde bulunacaksınız, öğrenme girişimi grubu­nun bir parçası olarak, size kıdemli yöneticilerden yeni işe girenlere dek tüm çalışanlar için "Stres ve Stres Yönetimi" eğitim programı hazırlama görevi verildi. Program 12 ila 15 kişi arasında değişen gruplara verilecek. Eğitim seansı bir gün sürecek (6 saat). Cömert bir bütçe sunulacağı sözü verildi. Ancak parayı almak için eğitimin gerekçe­sini çok iyi bir şekilde ortaya koymanız gerekiyor.

Geçtiğimiz altı hafta boyunca uzman danışmanlarla stres ve stres yönetimi konusunu çalıştınız. Bu süre boyunca aşağıdaki program içeriğini oluşturdunuz:

o   Stres nedir? Psikolojik ve fizyolojik belirtileri.

o   Kendi stres düzeyinizin değerlendirilmesi.

o   Stres profiliniz.

o   İş yerinde stresin kaynakları.

o   İş yeri dışında stresin kaynakları.

o   Strese verilecek etkili tepkiler.

o   Strese verilecek etkili olmayan tepkiler.

o   Stresi yönetme yolları.

İlk göreviniz içeriği hızlıca gözden geçirerek eğitim için bir başlangıç planı hazırlamak. Bu görevi, dört yetişkin öğrenme ilkesini bir günlük derse uyarlayarak yerine getir­meye karar veriyorsunuz. Bakalım neler olacak?

Hazır Olma

Öğrenenlerin zihinlerini ve ruhlarını içeriğe açmalarını nasıl sağlarsınız? Öğrenmenin onlar için değerini nasıl gösterirsiniz? Bir dakikanızı ayırın ve bunu düşünün. Onları hazırlamak için ne yaparsınız?

Durun. Düşünün. Bazı hazır olma fikirlerini yazın.

Aşağıda bizim bazı önerilerimiz var ve elbette sadece öneri. Bunları da sizin yazdıklarınızla beraber düşünebilirsiniz.

Programla ilgili davetiyeleri yollamadan önce, stresle ilgili bilgileri tüm çalışanlara e-posta ile veya maaş bildirimleri ile beraber yollayın.

Stresin iş yerinde ve kişisel hayatlarımızdaki etkisi üzerine dikkat çekici bilgiler sunun.

Stresin normal olan ancak bir şekilde islenmeyen hisler ve davranışlara neden olduğunu anlamalarını sağlayın ve bu sayede sessizlik bariyerlerini ortadan kaldırın.

Eğitim için gönderdiğiniz davetiyelere, eğitimin kişiye, ekibe, kuruma, aile ve arkadaşlara katacağı faydaların bir listesini ekleyin,

Eğitimden önce basit ve kolay cevaplanabilir bir stres değerlendirmesi yollayın. Eğitim sırasında sonuçların açıklanıp yorumlanacağını söyleyin.

Eğitim ortamını sıcak ve stres seviyesi düşük bir şekilde oluşturun.

Eğitim başlangıcında dramatik, kişisel ve şok edici ilgi çekici bir anekdot anlatın; katılımcıların buna empati geliştirmelerini sağlayın.

Onları erkenden bir diyalog içine çekin.

Eğitim içindeki her yeni oturumun açılışında, o oturumun katılımcılara kişisel olarak katkısını vurgulayacak bir alıştırma veya aktiviteye yer verin.

Deneyim

Öğrenenlerin dilinden konuşup onların deneyimleri üzerinden bir şeyler inşa etmeyi nasıl başarırsınız? Olumlu ve olumsuz deneyimleri nasıl görür ve kullanırsınız?

Durun. Düşünün. Katılımcıların deneyimlerini ortaya çıkarmayı ve onları eğitim içinde değerlendirmeyi nasıl sağlayabilirsiniz? Aklınıza gelen fikirleri yazın.

Aşağıda bununla ilgili bazı fikirlerimiz var:

  • Eğitim oturumunu geliştirmeden önce çeşitli düzeylerden çalışanlarla mülakat yapın. Stresin meydana geldiği savaş hikâyeleri toplayın. Farklı çalışan grupları düzeyinde kişilerin ne tür stres deneyimleri yaşadığını ve belli gruplarda ne tür stres biçimlerinin daha belirgin olduğunu bulun.
  • Topladığınız bu hikâyeleri ve bilgileri ders sırasında kullanmak için örneklere, rol oyunlarına ve anekdotlara (eğer fonlar yeterliyse video skeçlerine) dönüştürün.
  • Sizinkine benzer organizasyonlardaki insanların stresi nasıl deneyimleyip başa çıktıklarıyla ilgili araştırma verileri toplayın.
  • Çalışanlarla yaptığınız mülakatlarda ya da odak grup çalışmalarında, iş yerinde ve evlerinde stresle nasıl başa çıktıklarını öğrenin. Onların çözümlerini ders aktiviteleri ve eğitim materyalinize dâhil edin.
  • Ders boyunca katılımcılardan stresi kendi kelimeleriyle ifade etmelerini ve deneyimlerini, stres kaynaklarını ve ortadan kaldırmak için çözüm­lerini anlatmalarını isteyin.
  • Örnek durumlar sunun ve katılımcıların kendi seçtikleri ekiplerle bunları çözmelerini sağlayın.
  • Katılımcılardan kişisel ve gözleme dayalı deneyimlerinden oluşturdukları çözümlerin mantığını açıklamalarını isteyin.

Otonomi

Katılımcıların kendi öğrenme süreçlerinde sorumluluk almalarını nasıl sağlarsınız? Onların da katılıp katkıda bulunmaları için ne yapmalısınız?

Durun. Düşünün. Katılımcıların/öğrenenlerin olabildiğince otonom olmaları için bazı fikirler üretin.

Buradaki önemli nokta, katılım ve katkıda bulunmayı gerektiren çok sayıda alıştırma oluşturmaktır. Öğrenenlerin katılımını sağlayacak senaryolar, rol oyunları, vakalar, beyin fırtınaları ve pratiğe dayalı aktiviteler geliştirin. Bu aktivitelerin örnekleri aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.

Katılımı Sağlayacak Örnek Öğrenme Aktiviteleri

Aktivite

Örnek

Senaryo

Bilindik bir film ya da popüler bir televizyon dizisinden alınmış bir video gösterin ya da dramatik ve stresli bir sahne içeren bir ses kaydı dinletin. Tartışmaya açın. İki veya üç katılımcıdan, stresli bir ortamdaki çeşitli karakterler için önceden hazırlanmış rolleri okumasını isteyin. Dramatik bir anda durdurun ve katılımcıların tepkilerini ve çözüm önerilerini alın (Senaryoları oluşturmak için daha önce yaptığınız mülakatları kullanın.)

Rol Oynama

Araştırmanıza dayanarak stresli bir konuda rol oyunu düzeni kurun (örneğin, sağlık problemleri olan yaşlı ebeveynlerle birlikte iş ortamından gelen yoğun talepler ve yetersiz kaynaklar). Katılımcıların stresi artırmak ya da azaltmak için rollerini oynamalarını sağlayın.

Örnek Olaylar

Farklı stres konularını ele alan gerçeğe dayalı olaylar sunun. Katılımcıların ekipler hâlinde istedikleri konuları seçmelerini sağlayın. Ekiplerin temel stres unsurlarını, belirtilerini, nedenlerini, çözümleri vb. tanımlamalarını sağlayın. Ekiplerle bilgi alışverişinde bulunun. Çözümleri kullanarak, stresle başa çıkma ilkelerini oluşturun.

Beyin Fırtınası

Araştırmanız sırasında oluşturduğunuz odak gruplarında ifade edilen bazı stres örneklerini seçin ve bunlarla başa çıkma yollarını beyin fırtınası yaparak bulmaya çalışın.

Uygulama Aktiviteleri

Stresi tanımlama ya da azaltma konusunda yardımcı olacak alıştırmaları gösterin. Katılımcıların pratik yapmalarını sağlayın; gevşeme teknikleri, kendi kendine masaj ve başkalarına masaj (Bu tür aktiviteleri yaparken kendilerini rahat hisset­meleri önemlidir. Kurum veya sosyal kültürlerine uygun aktiviteler tasarlanmalıdır. Tasarladığımız aktivitelerin daha fazla stres yaratmasını istemeyiz.). Malzemeler, nesneler ve tekniklerden oluşan bir menü sunun. Katılımcıların bunları seçip denemelerini sağlayın.

Eylem

Yetişkin öğrenenlerin, öğrendiklerini işlerinde ve hayatlarında hemen uyguladıklarından nasıl emin olacaksınız? Öğrenilenlerin gerçek dünyaya en yüksek oranda yansıtılmasını nasıl sağlarsınız?

Bir kez daha durun. Düşünün. Stres ve stres yönetimi içeriğinin katılımcılar tarafından hemen ve başarılı bir biçimde kullanılabilecek şeyler olarak görülmesini sağlayacak önerilerde bulunun. Harekete Geçin

Bu öğrenme ilkelerinin en zorudur. Ancak bunun farkında olmanız, öğrenmeyi işlevsel hâle getirmek için birçok şey yapmanız yönünde sizi hazırlar. Aşağıdaki araçları dikkate alın:

·       Tüm eğitim boyunca kullanmak için boş bir kişisel eylem planı oluşturun.
Katılımcılar her aktiviteyi yerine getirirken, eğitimden hemen sonra uygulayabilecekleri eylem planı maddeleri hakkında notlar alabilir ve işaretlemeler yapabilirler.

·       Eğitimde işlenen farklı konularla ilgili şirket materyallerini, ek kaynak listelerini ve yardımcı olabilecek kurum ya da hizmetleri iletişim bil­gileri ile birlikte sunun (örneğin, şirket çalışan destek programı ve destek gruplarının, mali yardım kurumlarının, madde kullanımı programlarının ve kariyer destek programlarının bir listesi).

·       Katılımcıların işte veya iş dışında başkaları ile paylaşabilecekleri ya da ofisle, evde veya arabada stresi azaltmaya yardımcı olabilecek bilgileri içeren görsel ve işitsel materyaller dağıtın.

·       Katılımcılar arasında bir akran/arkadaş sistemi kurun ve düzenli olarak iletişimde kalmalarını sağlamaya çalışın.

·       Çalışanın iş yerindeki bilgisayar ekranında açılan otomatik bir stres ölçer geliştirin. Stres düzeyi ve stres azaltma süreciyle ilgili sorulara haftalık olarak cevap vermesini ve geri bildirimde bulunmasını sağlayın. Kişi, farklı yaş, cinsiyet, iş türü ya da benzer belirleyiciler arasından kendisi seçimde bulunarak karşılaştırmalar yapabilir.