Yöneticinin çalışanlarını iş konusunda isteklendirmesine , cesaretlendirmesine ve teşvik etmesine motivasyon denir.
Çalışanların ellerinden gelenin en iyisini yapabilmeleri ve performanslarını yükseltebilmeleri için yöneticilerin desteğine, onların kendilerini fark etmesine ve yaptıkları işlerin yönetici tarafından olumlu – olumsuz değerlendirmesine ihtiyaçları vardır.
Motivasyon Dinamikleri
-
Hedefler
-
Ölçülebilir kriterler
-
Takdir
-
Ödül (maddi-manevi)
Hedefler
-
Çalışanın gelişmesi için bir hedefe hizmet ediyor olması gerekir.
-
Hedefi sahiplenişi hedefe ulaşmak için gösterdiği performans ve hedefi ne oranda gerçekleştirdiği gözlem açısından önemli noktalardır.
-
Hedefe doğru atılan her doğru adım yönetici tarafından değerlendirildiğinde motivasyon sağlanmaya başlanmış demektir.
Ölçülebilir kriterler
-
Çalışanın performansı ile ilgili olumlu bazen de olumsuz değerlendirmeler yapmak yönetimin doğal bir sürecidir.
-
Bu değerlendirmelerin inandırıcı ve objektif olabilmesi için ölçülebilir kriterlerle hareket etmek gerekir.
-
Tersi durumda, yönetici ile çalışanları arasında değerlendirmeler subjektif sınırlar içinde kalır ki bu her şeyden önce ilişkilerin kurumsallığı ile şüphe uyandıracaktır.
Takdir
-
Fark edilmek önemli bir iletişim yoludur.
-
Yönetici çalışanlarını fark etmekle yükümlüdür.
-
Bu gerçekten bir işin başarıyla tamamlanmasında önemli bir teşvik unsuru olacaktır.
Ödül (maddi-manevi)
-
Dille ödüllendirmek kuşkusuz çalışan için bir değer teşkil edecektir.
-
Ancak başarının kalıcılığını ve motivasyonun sürekliliğini sağlamak için ödüllendirmede bulunmak gerekir.
-
Burada ödülün kurumun ödül yönetmeliği ve kültürüne uygun olmasına dikkat etmek gerekir.
Motivasyon Kavramı Ne İçerir?
-
Doğru iletişim, övgü ve destek
-
Sorumluluğu, gücü ve başarıyı paylaşma
-
Fikrinden yararlanma
-
Takım ruhu ile başarı yaratabilme
-
Adalet ve güven duygularını yaşatma
-
Kişi ve kurum çıkarları arasında bağlantı kurma
-
İş, özel, sosyal hayat dengesini kurma, ihtiyaç duyulan anlarda kurum ve yönetici desteğini sağlama
-
Çalışana yatırım yapma
Klasik Motivasyon Yöntemlerinde Sıkça Yapılan Hatalar
-
Yönetenlerin güç ve tehdit kullanarak çalışanları motive olmaya ve kalmaya zorlaması,
-
Kısa vadeli kazançların yem olarak kullanılması,
-
Maaş ve sosyal haklar gibi etkenlerle çalışanların motive edilmesi,
-
Yöneticinin çalışana özen gösterdiğini belirten davranışlar sergilemesi
Çalışanlardan verimli sonuçlar elde edebilmek için yöneticinin,
-
Çalışanlara zaman ayırması,
-
Konularla ilgili fikirlerine başvurması ve bunları değerlendirmesi,
-
Çalışanın pozitif taraflarını öne çıkarması,
-
Çalışanın başarısını üst yönetime duyurması,
-
Çalışana üst yönetimin takdir yazısını bildirmesi gerekir.
Motivasyon Araçları
-
Motivasyonun en temel aracı hiç kuşku yok ki çalışanı fark etmek ve onunla ilgilenmektir.
-
Temel insan ihtiyacı olarak bakıldığında dahi kişiler , kendilerinin fark edilmesine ve yaptıkları işle ilgili olumlu ve olumsuz ilgiye gereksinim duyarlar.
-
Yönetici tarafından çalışanlara verilen motive edici ilginin değer oluşturabilmesi için şu noktalar önemlidir.
-
Çalışan için hangi konuların önem taşıdığını belirleyin ve ona bu konularda ilgi gösterin.
-
İletişim tarzına uygun motivasyon araçları şunlardır.
-
Düşünür; takdir ve daha büyük sorumluluk gerektiren konular,
-
Tez canlı; takdir ve daha çok iş, yönetsel faaliyet,
-
Meraklı; alkış ve sosyal alanlarda sorumluluk,
-
Duygusal; sevgi, takdir ve iletişim ortamlarında daha çok görev gibi,
-
İlginin çalışan tarafından önemsenmesi, ilginin içeriği, nasıl verildiği, ne için verildiği ve ne zaman verildiği önemlidir.
-
Çünkü bir yönetici tarafından sıcak ve içten bir biçimde verilmeyen ilgi motivasyonel bir işlev görmeyecektir.
-
Yönetici çalışanlarını her zaman olumlu bir biçimde teşvik etmek durumundadır.
-
Ancak gerçekçi bir gözle bakıldığında zaman zaman düşük performans karşısında uyarılmaya, hatta eleştirilmeye de ihtiyacı olduğu gözlenir.
-
Böylesi bir durumda yönetici eleştiride bulunmalıdır, fakat bu eleştirilerin nasıl bir üslup içinde yapıldığı son derece önemlidir.
-
Çünkü yöneticinin uyarı ve eleştirilerinden sonra çalışanın davranışlarında olumlu yönde farklılıklar olması gerekir.
Eleştiri ve uyarıda bulunurken dikkat edilmesi gerekenler;
-
Eleştirilen konu çerçevesinde kişinin değil davranışın yanlış olduğu belirtilmelidir.
-
Başkalarının yanında olumsuz eleştiri yapılmamalıdır.
-
Eleştiri, konusunun üzerinden çok zaman geçmeden ertelenmeden yapılmalıdır.
-
Eleştiri içinde genellemeler olmamalıdır.
-
Yanlış davranışın sonuçları açıklanmalıdır.
-
Eski yanlışlıklar tekrar gündeme getirilmemelidir.
-
Başkalarından duyulan bilgilere dayanarak değil, bizzat yöneticinin kendi gözlemlerinden hareket eleştiri yapılmalıdır.
-
Aynı yanlışın nasıl engellenebileceği konusunda uzlaşma yaşanmalıdır.