Ev Ödevi Sorusu

Koçluk Becerileri: 13

Ev Ödevi Sorusu

Ev ödevi sorusu başka özel bir çeşit sorudur. Soruluş şekline göre, güçlü bir soruya eşdeğer olabilir. Fark ise ev ödevinin görüşmenin sonunda verilmesi ve danışanlara araştırma ve düşünme için daha fazla zaman tanımasıdır. Örneğin danışanınız parasal konularda sorunlar yaşıyor olsun. Bu sebeple daha çok çalışıyor ve ailesine daha az za­man ayırıyor. Ama bir gün zengin olmak konusunda da hayat boyu sürecek bir kararlılığa sahip. Bu yüzden siz de bu soruyu ona gelecek hafta için ödev olarak veriyorsunuz: "Zengin olmak nasıl bir şeydir?"

Ev ödevi, danışanın hayatında o an yaşadıklarından ya da o anki görüşmenin ko­nusundan tamamen bağımsız da olabilir. Birdenbire ortaya çıktığı için de, bu tarz bir sorgulama beklenmedik ve derin sonuçlar yaratabilir. Örneğin görüşmenin sonunda da­nışanınıza, "Genel olarak ruh halin nasıldır?" diye sordunuz. Bir sonraki hafta, danışa­nın ruh halinin nasıl olduğunu tartıştıktan sonra, şu soruyu ortaya attınız: "Bu hal nasıl bir alışkanlık ve sana neler sağlıyor?"

Ev ödevi sorusu kişinin içyüzüne bakma ve düşünmeyi kışkırtmak amacıyla sorulan bir sorudur. Aynı güçlü sorularda olduğu gibi, doğru cevap diye bir şey yoktur. İçinde bir karar barındıran bir soru değildir. Bu soru birçok açıdan irdeleme kalitesi ile ve danışanın üzerinde kafa yorması için sağladığı zamanla diğerlerinden bir kenara ayrılır. Tüm soruların kendi doğru cevapları olması gerektiğine karşı do­ğal bir eğilim olduğu için, danışana bu sorunun amacının meraklı olmak olduğunu hatırlatmanız gerekebilir. Zamanla bu sorgulama daha iyi anlamaya, konuya başka yönlerden bakmaya ve harekete geçmek için daha fazla olasılığın ortaya çıkmasına

yol açabilir.

İşte size birkaç örnek:

• Zengin, dolu dolu bir yaşam nedir?  
• En iyi olduğun zamanlarda ortaya ne çıkar? 
• Neye direnç gösteriyorsun?
• Değiştirmeye gönüllü olmadığın nedir?
• Bunu ne daha kolaylaştırır?

Danışanların soruya bağlanmalarına yardımcı olmak için koçlar bu soruşturmaya bir  eylem ekleyebilirler. Örneğin, danışanlarınızdan bu soruyu belli yerlere kaydetmelerini, böylece bunu hafta boyunca hatırlamalarını sağlayabilirsiniz. Günlük takvimlerinde, panoya iliştirilmiş olarak, bilgisayarın üstünde, banyodaki aynaya yapıştırılmış olarak ya da cüzdandaki bir karta bastırılmış olarak karşılarına devamlı çıkabilir. Buradaki kilit nokta her seferinde bu soruya farklı açılardan yaklaşmak ve yeni perspektiflere ulaşmak için günün farklı zamanlarında bunun üzerine düşünmektir. Yapılabilecek diğer şeyler soruyu bir günlüğe yazmak, resimler çizmek, bir arkadaşla konuşmak; yürüyüşe çıkıp sorunun üzerinde düşünmek olabilir. Danışanlarınızdan görüşmeye gelmeden önce ce­vaplarını faks, telefon ya da e-posta yoluyla size bildirmelerini isteyerek bu sorgulama üstünde kontrol sağlayabilirsiniz.     

Ev ödevi sorusu koçlukta kuvvetli bir araçtır çünkü koçluğu görüşmeden çıkararak danışanın hayatı ile bütünleştirir.

Örnek Diyalog

Geçen haftaki görüşmenin sonunda, koç danışanını üzerinde düşünmesi için bir sorgu­lama ile baş başa bırakmıştır. Bu sorunun farklı seviyelerde çok farklı cevapları olabilir. Soru şudur: "Hangi alanlarda kendinden feragat ediyorsun?"

Danışan: Aslında ilk başta pek bir şey gelmedi aklıma. Ama daha sonra kendi takvimimi gerçekleştirme konusundaki çaresizliğimi/ark etmeye başladım. Başkalarının benim takvimimi toplantılarla dolduruyor ol­duğundan nasıl yeterli zamanı bulamadığımı.

KOÇ: Zamanını başkalarına verme konusunda kendinden feragat edi­yorsun. Zamanım başkalarına verdiğinde neler hissediyorsun?

Danışan: Şunu söyleme alışkanlığım olduğunu fark ettim: "Bir şey ya­pamam çünkü takvimim çok dolu". Ta ki takvimin benim takvimim olduğunu fark edene kadar. Takvimime yerleştirdiklerimi ben seçme­liyim.

KOÇ: Başka hangi alanlarda kendinden feragat ediyorsun?

Danışan: Kendi ilişkimde de bunu/ark ettim. Sevgilim bana sinirlenince hemen geri çekiliyorum, kaybolup içime kapanıyorum. Bir duruş sergi­lemekte daha iyiye gidiyorum, ama bu eskimiş bir metod.

KOÇ: Bu soru sayesinde başka neleri fark ettin?

Danışan: Aslında aramaya devam ettim. Bir de diğer insanların ne za­man güçlerinden vazgeçtiklerini/ark ettim.

KOÇ: Nerede?

Danışan: Geçen hafta bir toplantıda. Bölüm genel müdür yardımcımız tahminleri değerlendirmek için gelmişti ve bazı insanlar onun Önünde heyecanlı ilkokul çocukları gibi davranıyorlardı. Kendilerine güvenleri­ni ve otoritelerini kaybetmişlerdi. Gerçekten büyüleyiciydi.

KOÇ: Bu senin için de geçerli miydi?

Danışan: Kabul etmek istediğimden daha fazla. Olduğumu tahmin etti­ğimin daha ötesinde bir noktada olduğumu düşündüm.

KOÇ: Daha başka bir şey var mı?

Danışan: Hayır, sanırım hepsi bu. Teşekkürler.

KOÇ: O zaman gelecek hafta için ödeyin: Nerede uzlaşmaz bir tutum sergiliyorsun?

Danışan: Tamam. Bunun üzerinde duracağım.

Uygulama:

Ev ödevi sorusu, danışanların hayatlarının önemli bir kısmını genellik­le bir hafta ya da daha fazla bir süre boyunca incelemelerine yardım eden açık uçlu, güçlü bir sorudur. Bu alıştırmayı yapmak için, Koçun El Kitabı'ndaki ev ödevi sorularını incelemekle başlayın. Sonra, daha önce dıştan görünüm için belirlemiş olduğunuz on arkadaşlık listeye geri dönün. O kişiler hakkındaki bildiklerinizi kullanarak, hepsi için bir ev ödevi sorusu hazırlayın.